Toksyna botulinowa stanowi złoty standard postępowania w medycynie estetycznej. Jest też szeroko wykorzystywana w celach medycznych. Okazuje się, że możliwości terapeutyczne toksyny nie zostały jeszcze w pełni poznane, o czym świadczą liczne badania, publikacje oraz coraz więcej doniesień o tzw. zastosowaniach “off label”. Toksyna botulinowa jest więc niezwykle ciekawą i obiecującą substancją.
W ostatnich miesiącach w Polsce zauważyliśmy problem z dostępnością niektórych preparatów toksyny. W związku z niskim poziomem zatowarowania aptek, i trudnościami w pozyskaniu toksyny, do której się przyzwyczailiśmy, warto rozważyć pracę z użyciem alternatywnych jej odmian.
Aby lepiej poznać właściwości toksyny postanowiliśmy przybliżyć Wam trochę dodatkowych informacji.
Na świecie i w Polsce mamy dostępne różne rodzaje toksyny botulinowej. Poznanych jest osiem serotypów toksyny botulinowej. Ale tylko niektóre z nich są wykorzystywane w medycynie. Do najpopularniejszych należą preparaty ABO, INCO I ONA botuliny typu A.
Czy zastanawialiście się czym dokładnie charakteryzuje się każda z nich?
Abo, Inco i Ona botulina różnią się:
- składem
- ilością neurotoksyny
- jednostkami
- wielkością kompleksów białkowych
- wagą cząsteczkową
- właściwościami chemicznymi
- aktywnością biologiczną
- pH
- sposobem przechowywania
- ryzykiem immunogenności
- wskazaniami
- rejestracją leku
- dostępnością geograficzną
| Nazwa produktu | Alternatywana nazwa | Producent | Serotyp | Forma | Przechowywanie |
| Botox | Onabotulinotoksyna typu A | Allergan inc. | typ A | Proszek | 2-8 °C, 36 m-cy |
| Dysport | Abobotulinotoksyna typu A Reloxin Azzalure Alluzience |
Ipsen Ltd. | typ A | Proszek Płynna/Roztwór |
2-8 °C, 24 m-ce 2-8 °C, 12 m-cy |
| Xeomin | Incobotulinotoksyna typu A Boucouture |
Merz Pharmaceuticals | typ A | Proszek | -20 °C do 25 °C, 36 m-cy |
| BTXA | CBTX-A Prosigne Lantox Redux |
Lanzhou Institute of Biological Products |
typ A | Proszek | -20 °C do 25 °C, 36 m-cy |
| Myobloc | Rimabotulinotoksyna typu B Neurobloc |
Solstice Neurosciences | typ B | Płynna/Roztwór | 2-8 °C, 36 m-cy |
| Botulax | Letibotulinotoksyna typu A | Hugel | typ A | Proszek | 2-8 °C, 36 m-cy |
| Nabota | Prabotulinotoksyna typu A | Daewoong Pharmacuticals co., Ltd. | typ A | Proszek | 2-8 °C, 36 m-cy |
Bardzo dobrze znane produkty toksyny botulinowej dopuszczone do obrotu przez FDA, dostępne na naszym rynku to:
- Onabotulinotoksyna typu A (ONA; Botox®/Vistabel®; Allergan Inc., Dublin, Ireland)
- Abobotulinotoksyna typu A (ABO; Dysport®/Azzalure®; Ipsen, Paris, France/Galderma, Lausanne, Switzerland)
- Incobotulinotoksyna typu A (INCO; Xeomin®/Bocouture®, NT 201; Merz Pharmaceuticals GmbH, Frankfurt, Germany)
Te trzy rodzaje toksyny mają podobny mechanizm działania. Różnią się technologią produkcji oraz zawartością białek kompleksujących. Inna jest ich trójwymiarowa struktura oraz masa cząsteczki.
W przeciwieństwie do Ona- i Abo-, Incobotulinotoksyna nie zawiera białek kompleksujących.
Teoretycznie mechanizm działania cząsteczki toksyny typu A jest taki sam dla każdej z nich. Ponieważ oddzielenie cząsteczki toksyny następuje już na etapie rekonstytucji produktu, czyli w ampułce, nie powinno być różnicy w procesie dyfuzji danej toksyny w docelowym mięśniu.
Niemniej jednak efekt działania toksyny botulinowej zależy od: miejsca iniekcji, koncentracji, objętości preparatu, co z kolei jest zależne od umiejscowienia, grubości i rozmiaru targetowanego mięśnia.
Wiele publikacji porównuje cechy wybranych rodzajów toksyny botulinowej.
Należy jednak pamiętać, porównując doniesienia, że na efektywność, dyfuzję, rozprzestrzenianie się wybranych produktów toksyny mogą mieć wpływ takie czynniki jak:
- właściwości wybranej toksyny związane z jej budową chemiczną
- wybór grupy mięśniowej poddawanej iniekcji: wzór aktywności mięśnia, budowa włókien mięśniowych, warstwa twarzy
- technika iniekcyjna: rozcieńczenie, objętość, dawka